To nie jest zwykła budowa. To BIM-budowa!
Budowa Ośrodka Narciarstwa Biegowego i Biathlonu (Dolnośląskiego Centrum Sportu – DCS) to pierwsze tego typu realizowane przez zamawiającego publicznego zadanie w Polsce. Innowacyjne podejście to przede wszystkim zasługa tego, że zarówno do projektowania, jak i podczas realizacji wykorzystywany jest BIM. Takich inwestycji nawet dziś – rok po rozpoczęciu prac budowlanych w ramach DCS – jest jak na lekarstwo. Obecnie są tylko 3 duże projekty publiczne, które najpierw zaprojektowano w BIM wskutek inicjatywy zamawiających, a następnie stosowanie BIM określono jako jeden z obowiązków wykonawcy robót. Są to:
- budowa Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego w ramach rozbudowy Centrum Nauki Kopernik (w maju tego roku ogłoszono wybór najkorzystniejszej oferty w drugim postępowaniu na wybór wykonawcy robót),
- budowa Małopolskiego Centrum Nauki Cogiteon (obecnie trwa postępowanie na wybór wykonawcy robót),
- budowa DCS, która trwa już od roku.
Nie są to budowy, jakich wiele. Tu wykonawcy mają do dyspozycji modele BIM i – jak wymaga zamawiający – mają z nich korzystać. Odpowiedź na pytania: jak to się odbywa, jakie problemy można spotkać oraz jak sobie z nimi poradzić będa stanowiły tematy cyklu “DCS – case study”, który znajdziecie na blogu.
Na BIM-budowie w przypadku DCS jednak się nie skończy. Zamawiający ma w planie również zarządzanie gotowym obiektem z wykorzystaniem BIM. Decyzje, które musi podjąć nie są łatwe, bowiem o ile inna budowa nie przegoni Dolnośląskiego Centrum Sportu będziemy świadkami pierwszego zastosowania BIM w publicznej inwestycji na wszystkich etapach cyklu życia obiektu.
Wymagania BIM
Przedstawienie tego jak wygląda BIM-budowa na przykładzie DCS należy zacząć od nakreślenia tła, które stanowi dokumentacja postępowania opracowana przez zamawiającego, którym jest Dolnośląski Park Innowacji i Nauki S.A. (DPIiN), we współpracy z Zarządzającym Projektem – konsorcjum Miastoprojekt Wrocław Sp. z o.o. (lider) oraz ETC Architekci Sp. z o.o. Sp. k.(partner). Jeśli ją przeanalizujemy okaże się, że ta budowa jest bardziej wyjątkowa niż inne wyżej wymienione, bowiem w specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie znajdziemy szczegółowych wymagań względem BIM. To do wykonawców (podobnie jak w przypadku projektantów na poprzednim etapie realizacji) należało zadanie opisania tego, jak będą wykorzystywać BIM w ramach realizacji prac budowlanych i złożenie takiej propozycji wraz z ofertą. Propozycja ta nosiła miano Metodyki Wykonawcy i zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia obejmowała jedenaście zagadnień. Zamawiający wskazał m.in. zawartość Planu Realizacji BIM (ang. BIM Execution Plan – BEP), podział odpowiedzialności członków zespołu, zasady komunikacji oraz opis procedur wykorzystania BIM w zarządzaniu budową i gotowym obiektem. Ostatecznie do realizacji wykorzystana została Metodyka opracowana przez konsorcjum firm PORR S.A. (lider), Akme Zdzisław Wiśniewski oraz Elektromontaż Rzeszów S.A. (partnerzy) – których oferta została uznana za najkorzystniejszą. Konsorcjum już od ponad roku prowadzi prace na Polanie Jakuszyckiej.
Zespół BIM
Uczciwie trzeba przyznać, że prowadzenie budowy samo w sobie jest procesem bardzo skomplikowanym a dodatkowo dla wielu osób w niego zaangażowanych wykorzystanie instrumentów, jakie daje BIM było czymś nowym. Jak w przypadku większości zadań z wymogiem BIM prace w tym zakresie koordynowane są przez odpowiednio wykwalifikowany zespół. Na projekcie DCS składa się on z przedstawicieli wykonawcy – Managera, Koordynatora i Lidera BIM oraz zarządzającego projektem – Managera Informacji BIM, który nazywany jest w skrócie także Managerem BIM ZP (zarządzającego projektem). Między tymi ludźmi następuje największy przepływ wiedzy, ale nie tylko oni zaangażowani są w zadania związane z BIM. W jego wykorzystaniu w dalszym ciągu biorą udział przedstawiciele zespołu projektowego ale także pracownicy Wykonawcy m.in. Inżynierowie i Kierownicy Budowy oraz Inżynier Kontraktu. Tak szerokie zaangażowanie “w BIM” można uznać za spory sukces.
Pierwszy krok – Plan Realizacji BIM
Aby jednak wszyscy mieli pełną świadomość tego, w jaki sposób będzie wykorzystywany BIM potrzebny był plan. I to nie byle jaki plan, bo znany chyba wszystkim zainteresowanym BIMem – Plan Realizacji BIM. Zgodnie z wymaganiami Zamawiającego w pierwszym miesiącu po podpisaniu umowy z wykonawcą robót został on zaproponowany przez GW, a następnie uzgodniony między Stronami. Jego treść jest więc efektem pracy wielu ludzi, z których każdy dołożył do ostatecznego kształtu swoją cegiełkę.
Warto wspomnieć, że podstawą do sporządzenia Planu Realizacji BIM była Metodyka Wykonawcy złożona wraz ofertą, o której wspominaliśmy w części dedykowanej Wymaganiom BIM. Choć może się wydawać, że taki dokument w zasadzie jest prawie gotowym BEP nie jest to do końca prawdą. Można go przyrównać do ofertowego Planu Realizacji BIM (pre-contract/pre-appointment BEP), który z założenia przedstawia jedynie propozycję Wykonawcy. Po podpisaniu umowy zapisy Metodyki musiały więc zderzyć się z potrzebami i oczekiwaniami pozostałych Stron. Wypracowanie wspólnego stanowiska nie było łatwe, bo Metodyka nałożyła na sposób wykorzystania BIM w trakcie realizacji inwestycji pewne ramy, poza które Zespół nie mógł wyjść, gdyż stanowiły zobowiązania umowne. Dopasowanie oczekiwań wszystkich Stron było więc niemałym wyzwaniem.
Mając to na uwadze już opracowując pierwszą wersję BEP cały zespół wiedział, że prędzej, czy później będą konieczne jego korekty. Oczywistym było, że nie wszystko uda się przewidzieć. Okazało się także, że część rozwiązań choć na papierze wyglądała bardzo dobrze – w praktyce nie do końca się sprawdziła i po niespełna roku od podpisania umowy BEP trzeba było skorygować. Priorytetem było, aby zmodyfikować nieefektywne procedury tak, by wdrożenie BIM na projekcie spełniło swój nadrzędny cel – jak najbardziej pomagało zespołowi. Czy wraz z postępem robót Zespół czeka kolejna rewizja BEP? To okaże się za kilka miesięcy.
Karolina Wróbel
M.A.D. Engineers
