Warto wiedzieć. CDE wg PN-EN ISO 19650-1 – część 1

Zastanawialiście się kiedyś co tak naprawdę (literalnie) o CDE mówi norma PN-EN ISO 19650-1 i 2? Ja tak – dlatego postanowiłam to prześledzić. Warto wiedzieć, czego wymaga od nas norma zanim zaczniemy pisać i/lub analizować wymagania w zakresie CDE dla postępowania, które planujemy ogłosić lub w którym chcemy wziąć udział jako np.: projektant czy wykonawca – szczególnie jeśli zamierzamy powołać się na zapisy normy lub powołał się na nie zamawiający.

Zanim przystąpicie do lektury niniejszego tekstu muszę Was uprzedzić, że:

• Tekst ma dość niekonwencjonalny charakter z uwagi na zamysł cyklu, który zakłada stopniowe „oswajanie” zapisów normy w kontekście wymagań dot. CDE, ich późniejszą analizę, w tym w odniesieniu do postępowań, w których pojawiają się wymogi dotyczące CDE. Na zakończenie pochylimy się też nad publikacjami, które dotykają tej tematyki
• Tekst świadomie pozbawiony jest obszernych komentarzy, dygresji, podsumowań i stanowi wyłącznie zbiór suchych faktów okraszony drobnymi „uwagami”, których celem jest (miejscami, gdzie to możliwe) ułatwienie interpretacji zapisów normy. Jak wszyscy dobrze wiemy język norm rządzi się swoimi prawami i nie należy do łatwych 😊. Wtrącenia z mojej strony (jako autorki tekstu a może bardziej tłumaczki – w tym konkretnym przypadku) oznaczyłam kursywą.
• Oczywiście będą analizy i łączenie faktów, ale na to jeszcze przyjdzie czas

Aby dobrze opowiedzieć historię należy zacząć od początku, dlatego też pod lupę wzięłam najpierw normę PN-EN ISO 19650-1.

Przyjęta metoda:

Dla uproszczenia i skupienia się na temacie CDE nie będę analizować całej normy – zajmę się tymi miejscami w tekście normy gdzie zapisy odnoszą się bezpośrednio do CDE. Taka sytuacja występuje w  26 miejscach, odpowiednio:

• Contents „12. Common data environment (CDE) solution and workflow” (spis treści) {1}
• CDE (definicja) {3}
• 6. The information delivery cycle {1}
• 7.3. Project information management functions {1}
• 9. Information container-based collaborative working {1}
• 11.1. Principles (Managing the collaborative production of information) {4}
• 11.3. Information quality (Managing the collaborative production of information) {2}
• 12. Common data environment (CDE) solution and workflow {13}

Gdzie {x} – oznacza ile razy CDE występuje w danym rozdziale normy.

Rozwinięcie:

Definicja [3.3.15]

CDE – Uzgodnione źródło cyfrowej informacji dla projektowanego lub istniejącego zasobu[1] (ang. asset), wykorzystywane do gromadzenia, zarządzania i rozpowszechniania związanych z nim pakietów informacyjnych[2] (ang. information container) w zarządzanym procesie.

Uwaga: CDE rozumiane jako workflow[3], czyli przepływ pracy, opisuje procesy jakie mają być wykorzystywane; natomiast CDE rozumiane jako rozwiązanie IT opisuje system/technologię wspierającą te procesy.

Cztery zasady cyklu dostarczania informacji [6.The information delivery cycle > 6.1. Principles]

Specyfikacja i dostarczanie informacji o projekcie i zasobach powinny być zgodne z czterema nadrzędnymi zasadami. Każda z nich jest przedmiotem bardziej szczegółowego omówienia w dokumencie PN-EN ISO 19650-1.

1. Informacje są potrzebne w procesie podejmowania decyzji na każdym etapie cyklu życia zasobu.
2. Informacje są określane progresywnie[4] poprzez zestawy wymagań określone przez stronę powołującą[5] / stronę definiującą wymagania informacyjne (ang. appointing party), a dostarczanie informacji jest planowane i realizowane stopniowo przez zespoły dostarczające[6] / zespoły wykonawcze (ang. delivery teams). Ponadto niektóre informacje referencyjne mogą być też przekazane/dostarczone przez stronę powołującą / stronę definiującą wymagania informacyjne wyłącznie jednej lub kilku wyznaczonym stronom[7] / wykonawcom (appointed parties).
3. W przypadku gdy zespół dostarczający / zespół wykonawczy składa się z więcej niż jednej strony/podmiotu, wymagania dotyczące informacji powinny być przekazane do najbardziej odpowiedniej ze stron lub punktu (w łańcuchu dostaw), do którego informacje mogą być dostarczane najsprawniej.
4. Wymiana informacji obejmuje dzielenie się i koordynację informacji za pośrednictwem CDE, przy użyciu otwartych standardów, gdy tylko jest to możliwe, oraz jasno zdefiniowanych procedur operacyjnych, aby umożliwić spójne podejście wszystkich zaangażowanych stron.

Zasady te należy stosować w sposób proporcjonalny (adekwatny, dostosowany) w odniesieniu do realiów w jakich realizowany jest projekt lub towarzyszących zarządzaniu zasobami.

Funkcje zarządzania informacjami w projekcie. [7.3. Project information management functions])

Jasność funkcji, odpowiedzialność, znaczenie i zakres każdego zadania to podstawowe aspekty efektywnego zarządzania informacją. Funkcje powinny być określone w instrukcji dostarczania informacji[8] / umowie / zobowiązaniu (ang. appointment).

Złożoność funkcji zarządzania informacjami powinna odzwierciedlać zakres i złożoność informacji w projekcie. Ważne jest, aby funkcje te były przydzielane na bieżąco, przez cały czas jego trwania i korespondowały z tym co dzieje się na projekcie (np. formułą w jakiej jest realizowany).

Zarządzanie informacją w projekcie wiąże się z koniecznością ustalania standardu informacyjnego projektu, metod i procedur przetwarzania informacji (gromadzenia, udostępniania, archiwizowania) oraz wyboru CDE dla projektu.

Strona powołująca / strona definiującą wymagania informacyjne ( klient /inwestor/ zamawiający/ wykonawca) przydziela odpowiedzialność za dostarczenie informacji odpowiednio (we właściwym, wskazanym przez siebie zakresie) zespołom odpowiedzialnym za dostarczanie informacji z ramienia wykonawcy (lead appointed party) i jego podwykonawców (appointed parties). Zakres i podział tych obowiązków powinien być dostosowany i właściwy dla projektu i powinien być udokumentowany w instrukcji dostarczania informacji / umowie / zobowiązaniu (appointment-s)

Współpraca oparta na pakietach informacyjnych. [9. Information container-based collaborative working]

Wspólne tworzenie informacji (w rozumieniu ustalenia zasad współpracy) wymaga określenia ogólnych warunków ich tworzenia i ustrukturyzowania (uporządkowania), aby można było stosować podstawowe zasady współpracy opartej na pakietach informacyjnych.

 Uwaga: dla tego rozdziału przywołuję tylko ppkt (d), w którym literalnie pada odniesienie do CDE, choć mam świadomość, że nie tylko ten podpunkt dotyka kwestii wymiany i tworzenia informacji. Bez obaw jednak, obiecuję, że wrócę do tych zapisów później, analizując część 2 normy.

(…)

(d) zapewnienie CDE w celu zarządzania i przechowywania udostępnionych informacji, przy zachowaniu odpowiedniej i bezpiecznej dostępności dla wszystkich osób lub stron, które są zobowiązane do wytwarzania, wykorzystywania i utrzymywania tych informacji

(…)

Zarządzanie wspólnym tworzeniem informacji. Zasady. [11. Managing the collaborative production of information. > 11.1. Principles.]

CDE rozumiane zarówno jako rozwiązanie IT jak i przepływ pracy powinno być zaimplementowane tak, aby umożliwić dostęp do informacji tym, którzy potrzebują ich do pełnienia swojej funkcji. Rozwiązanie można wdrożyć na kilka sposobów i przy użyciu szeregu różnych technologii. Według „BIM according to the ISO series 19650” zastosowanie CDE i przepływów pracy umożliwia opracowanie sfederowanego modelu informacyjnego[9]. Obejmuje on modele informacyjne (ang. information model) od różnych wykonawców (lead appointed parties), zespołów dostarczających / zespołów wykonawczych (delivery teams) lub zespołów zadaniowych (task teams). Bezpieczeństwo i jakość informacji powinny być brane pod uwagę i, w stosownych przypadkach, włączone do definicji (w rozumieniu np. wymagań informacyjnych zawartych w dokumentacji przetargowej) lub propozycji o w rozumieniu np. oferty CDE. Bardziej szczegółowe koncepcje i zasady dotyczące rozwiązania CDE i przepływu pracy znajdują się w punkcie 12 normy PN-EN ISO 19650-1.

Zarządzanie wspólnym tworzeniem informacji. Jakość informacji. [11. Managing the collaborative production of information. > 11.3. Information quality] 

Informacje zarządzane w CDE powinny być zrozumiałe dla wszystkich stron. W tym celu należy uzgodnić:

• formaty zapisu informacji (danych; pomocniczo, patrz tekst „Zarządzanie informacją a zarządzanie danymi”)
• formaty wymiany (danych, informacji; pomocniczo, patrz tekst „Zarządzanie informacją a zarządzanie danymi”)
• strukturę modelu informacyjnego
• sposoby porządkowania i klasyfikowania informacji
• nazwy atrybutów dla metadanych, na przykład właściwości elementów konstrukcyjnych i dostarczanych informacji

Klasyfikacja obiektów powinna być zgodna z zasadami zawartymi w ISO 12006-2. Informacje o obiekcie powinny być zgodne z ISO 12006-3, aby wspierać wymianę danych o obiektach.

Należy rozważyć automatyczne sprawdzanie informacji w CDE (np. automatyczne sprawdzanie zgodności nazewnictwa plików z przyjętą dla projektu nomenklaturą nazewnictwa / standardem informacyjnym)

cdn…

Katarzyna Orlińska-Dejer

ePM