Pierwszy w Polsce przetarg publiczny z wymogiem IFC – część 2

Zgodnie z założeniem i intencją niniejszego artykułu, w analizie i ocenie zarówno wymagań stawianych przez Zamawiającego jak i zasadności odwołań, odniosę się wyłącznie do punktów związanych bezpośrednio z wykorzystaniem technologii BIM, świadomie i z pełną premedytacją pomijając inne aspekty.

Data dokumentu: 14.08.2014

Firma: BUDIMEX

Argument 1:

Uwagi: Brawo za argumentację, trudno się nie zgodzić.

Argument 2:

Uwagi 2:

Zgodzę się, że tak określone wymagania znacznie ograniczają możliwość udziału w postępowaniu polskich wykonawców. Trudno też zakwestionować treść artykułu, który został przytoczony przez GW.

1. Do przetargów tej klasy najczęściej startują konsorcja lub firmy działające nie tylko na polskim rynku budowlanym, a jak wszyscy dobrze wiemy tak w obrębie konsorcjum a tym bardziej jednej firmy można m intencje Inwestora, korzystać z referencji uzyskanych nawet dzięki realizacjom w innych krajach niż Polska.

2. Osobiście ubolewam nad sposobem w jaki zostały skonstruowane wymagania dot. wykorzystania technologii BIM. Pozytywnie odbieram intencje Zamawiającego, który mając na uwadze dobro planowanej inwestycji chciał wykorzystać nowe technologie, ale niestety (nie wiem czy to z uwagi na brak wiedzy w tym zakresie, czy też przerostu ambicji) w samych wymaganiach stawianych GW widoczny jest przerost formy nad treścią. I po co? Wszystko to bardziej zraża, już i tak mało przychylny do nowości rynek budowlany, do wprowadzania nowych technologii przy realizacji procesu inwestycyjnego (od A do Z)

Argument 3:

Uwagi: j.w. – uwaga nr 2

Argument 4:

Uwagi: j.w. – uwaga nr 2

Argument 5:

WARUNEK DYSPONOWANIA OSOBAMI

Uwagi: …jest to bardziej niż pewne…

_________________________________________________________________________________________________________

Data dokumentu: 14.08.2014

Firma: PORR

Argument 1:

Uwagi:

1. Oprogramowania są „wypuszczane na rynek” nie przez biura projektowe a przez producentów oprogramowania (rozumiem, ze było to bardziej przejęzyczenie)

2. Narzędzia umożliwiające realizację poszczególnych zadań procesu budowlanego przy użyciu oprogramowania BIM były już dostępne na naszym rodzimym rynku znacznie wcześniej niż 5 lat temu. Zgodzę się jednak, że brak było wówczas tzw. „know how” na temat możliwości wykorzystania w/w narzędzi czy samej technologii BIM na rodzimym rynku budowlanym.

Argument 2:

Uwagi:

1. W zakresie baz materiałowych – niniejszy argument jest mało przekonujący. Stworzenie baz materiałowych dla elementów tj. betony, cegły, okna… nie stanowi większego problemu (w zakresie wymaganym dla danego projektu). Potrzebna jest tylko dobra wola i czas.

2. Gorzej ma się sprawa z bazami materiałowymi urządzeń instalacyjnych. Ponieważ ten zakres nie jest bliski memu sercu :), poprosiłam o wsparcie ze strony Pani Katarzyny Knap – Miśniakiewicz (Pracownia Projektowa Inżynierii Cieplnej):

Aktualnie – projektując dany rodzaj instalacji w DDS-CAD (moduł sanitarno-grzewczy i wentylacyjny) mamy możliwość określenia, z jakiego materiału ją wykonamy, jaki typ urządzenia zastosujemy
(w postaci symbolu dostępnego w programie lub samodzielnie utworzonego rysunku urządzenia danego producenta). Następnie kosztorysant, na podstawie zestawienia materiałów i urządzeń otrzymanego od projektanta instalacji, określa koszt instalacji w oparciu o własną bazę producentów lub KNR.
W celu usprawnienia pracy projektanta przydatną funkcją byłby dobór zarówno rodzaju materiału, czy urządzenia, jak i ich producenta. Oprogramowanie mogłoby wykorzystywać stale aktualizowany cennik, co pozwalałoby na automatyczną symulację kosztu proponowanego rozwiązania instalacyjnego. Baza rysunków technicznych urządzeń dostępnych na rynku wpłynęłaby na precyzję odwzorowania projektowanych systemów instalacyjnych np. wykonawczych schematów technologicznych kotłowni.
Obecnie baza materiałów i urządzeń wybranych producentów dobrze funkcjonuje w niektórych instalacyjnych programach obliczeniowych i graficznych 2D. Dzięki temu projektant dysponuje informacją m.in. o wymiarach danego grzejnika, jego mocy grzewczej, aktualnej jego dostępności na magazynie producenta. Koszt instalacji określany jest jednak na podstawie cząstkowych rysunków technicznych w oparciu o dane wprowadzone manualnie do programu kalkulacyjnego. Projektanci zazwyczaj nie tworzą modelu 3D instalacji, mimo to dysponują informacjami o wielu użytecznych parametrach technicznych danego materiału czy urządzenia. Wykorzystywane przez mnie oprogramowanie pozwala oczywiście na automatyczne generowanie m.in. zestawień użytych
w projekcie rodzajów materiałów i typów urządzeń m.in. w formatach: pdf, doc, rtf, xls… Warto się zastanowić, czy informacja o parametrach technicznych, koszcie danego materiału czy poszczególnego urządzenia miałaby być „zawarta” w formacie IFC i wykorzystywana w zewnętrznym programie do kosztorysowania?

Argument 3:

Uwagi:

1. Proponuję zapoznać się np. z  : http://www.vicosoftware.com/  ; http://www.kosztorysowanie-bim.pl/ ;  http://www.4projects.com/

_________________________________________________________________________________________________________

Data dokumentu: 13.08.2014

Firma: KARMAR

Argument 1: 

Uwagi:

1. „Jakkolwiek w/w system BIM posiada szerokie możliwości to nie został on w Polsce wdrożony, nie jest wskazany w żadnych przepisach prawa  poza w/w dyrektywą, jego stosowanie obarczone jest bardzo wysokimi kosztami, a tym samym użycie go w przeszłości przez wykonawcę i jego zespół projektowy stanowi rażące naruszenie przepisów Pzp”:

-„… system BIM posiada szerokie możliwości…” – w pełni się zgadzam

– „… to nie został on w Polsce wdrożony…” – nie jest wdrożony w ujęciu globalnym, nie jest to jednak przeszkodą aby biura projektowe realizowały projekty właśnie w oparciu o wykorzystanie tej technologii, co zgodnie z moją wiedzą (artykułami na BIMblogu)  ma miejsce w Polsce (zarówno w odniesieniu do części projektu, jak i całości tj. wszystkich branż) przynajmniej od przełomu roku 2012/2013

–  „… nie jest wskazany w żadnych przepisach prawa  poza w/w dyrektywą…” – ten argument doskonale pokazuje podejście polskiej branży budowlanej do zmian, jeżeli coś nie jest narzucone odgórnie to po co z tego korzystać, jakie znaczenie ma że technologia ta może przynieść oszczędność czasu, nakładów finansowych czy poprawę jakości oferowanych usług – jeśli nie ma na to rozporządzenia, hurra to robimy po staremu!

-” …jego stosowanie obarczone jest bardzo wysokimi kosztami…” – nie jest to najtańsza z technologii, ale jej wykorzystanie przynosi wymierne korzyści w kontekście całej inwestycji– nie bez kozery po BIM sięgają coraz to nowsze państwa, np. Anglia i to w obliczu kryzysu, z nadzieją, ze to właśnie dzięki wykorzystaniu tej technologii uda się maksymalnie zoptymalizować przebieg procesu inwestycyjnego.

-„… użycie go w przeszłości przez wykonawcę i jego zespół projektowy stanowi rażące naruszenie przepisów Pzp…” – bez komentarza!!!!

_________________________________________________________________________________________________________

Data dokumenty: 13.04.2014

Firma: WARBUD

Argument 1:

Uwagi:

Osobiście ubolewam nad sposobem w jaki zostały skonstruowane wymagania dot. wykorzystania technologii BIM. Pozytywnie odbieram intencje Zamawiającego, który mając na uwadze dobro planowanej inwestycji chciał wykorzystać nowe technologie, ale niestety (nie wiem czy to z uwagi na brak wiedzy w tym zakresie, czy też przerostu ambicji) w samych wymaganiach stawianych GW widoczny jest przerost formy nad treścią. I po co? Wszystko to bardziej zraża, już i tak mało przychylny do nowości rynek budowlany, do wprowadzania nowych technologii przy realizacji procesu inwestycyjnego (od A do Z)

Co więcej GW wnosi m.in. o:

oraz o:

I tak to się właśnie kończy…

_________________________________________________________________________________________________________

Data dokumentu: 22.08.2014

Firma: Zmiana treści ogłoszenia o zamówieniu

Zmiany:

W odpowiedzi na zarzuty jednego z GW  (odwołanie firmy PORR):

Zamawiający w opisie przedmiotu zamówienia uszczegółowił pkt. II.1.5 dodając m.in. następujący zapis:

„2. Zamawiający wymaga, aby wykonawca zaprojektował budynek z zastosowaniem symulacji opartej na modelu BIM (Building Information

Modelling) w standardzie IFC (Industry Foundation Classes) z uwzględnieniem wytycznych dyrektyw ws. charakterystyki energetycznej budynków. Z uwagi na fakt, iż budynek Muzeum ma być użytkowany przynajmniej przez jedno stulecie, a Zamawiający przywiązuje ogromną wagę do kosztów jego eksploatacji i utrzymywania go w stanie najwyższej użyteczności, wymaga się podczas projektowania zastosowania modelowania BIM w celu uzyskania:

– jak najniższych wskaźników zużycia energii;
– jak najniższych kosztów eksploatacji i konserwacji budynku i jego wyposażenia;
– jak najwyższego poziomu bezpieczeństwa użytkowania;
– radykalnego zminimalizowania wpływu budynku na środowisko i otaczającą go przyrodę.”

W dalszej części Zamawiający zmienił treść opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunku wiedzy i doświadczenia i w pkt. A.1.1. :

„Wykonawcy wykażą się posiadaniem wiedzy i doświadczenia nabytego w ciągu ostatnich pięciu lat przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, przez:

…

b) Sporządzenie dokumentacji projektowej z użyciem symulacji opartej na modelu BIM (Building Information Modelling) w standardzie IFC (Industry Foundation Classes), umożliwiającej na etapie projektowania określenie informacji dotyczących budynku wykorzystującego odnawialne źródła energii, co najmniej w zakresie: efektywności energetycznej, kontroli kosztów budowy i materiałów, oraz kosztów utrzymania budynku, z uwzględnieniem wytycznych Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków

na

„…

b.1) Sporządzenie dokumentacji projektowej i wykonanie na jej podstawie budynku na powierzchni terenu, a następnie jego opuszczenie dowolną metodą na głębokość co najmniej 10 m poniżej poziomu terenu celem posadowienia na fundamencie, w warunkach występowania wód gruntowych powyżej 5 m nad poziomem posadzki najniższej kondygnacji podziemnej budynku;

lub

b.2) Sporządzenie dokumentacji projektowej i wykonanie na jej podstawie budynku posadowionego na górnej płaszczyźnie poziomej systemu fundamentowego, znajdującej się na głębokości co najmniej 10 m poniżej poziomu terenu, w warunkach występowania wód gruntowych powyżej 5 m nad poziomem posadzki najniższej kondygnacji podziemnej budynku”

usuwając tym samym wymóg związany doświadczeniem w zakresie sporządzenia dokumentacji projektowej z użyciem symulacji opartej na modelu BIM (Building Information Modelling) w standardzie IFC.

Dalej w pkt. dot. opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunku dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, w zakresie wymogów dot. doświadczenia Kluczowego projektanta specjalności architektonicznej B.1.1.2, znika zapis (stary pkt. B.1.1.2 b)” Przeprowadzenia w trakcieprojektowania symulacji opartej namodelu BIM (Building Information Modelling)w standardzie IFC (IndustryFoundation Classes), dotyczącejbudynku wykorzystującegoodnawialne źródłaenergii, co najmniej w zakresie:

— efektywności energetycznej,
— kontroli kosztów budowy i materiałów, oraz
— kosztów utrzymania budynku,

z uwzględnieniem wytycznych Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków.”

Podobnie dzieje się z pkt. B1.2.2 b), odnoszącym się do wymagań jakie musi spełniać Kluczowy projektant specjalności konstrukcyjnej, znika bowiem zapis: „Przeprowadzenia w trakcie projektowania symulacji opartej namodelu BIM (Building InformationModelling)w standardzie IFC (IndustryFoundation Classes), dotyczącejbudynku wykorzystującegoodnawialne źródłaenergii, co najmniej w zakresie:

— efektywności energetycznej,
— kontroli kosztów budowy i materiałów, oraz
— kosztów utrzymania budynku,

z uwzględnieniem wytycznych Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków”

W zamian jednak pojawia się UWAGA w pkt.B.1.5.3. dot. wymagań jednego dla Kluczowego projektanta w specjalności telekomunikacyjnej: „ Zamawiający wymaga, aby jeden z kluczowych projektantów wykazał się doświadczeniem w projektowaniu z zastosowaniem symulacji opartej na modelu BIM (Building Information Modelling) w standardzie IFC (Industry Foundation Classes), dotyczącej budynku wykorzystującego odnawialne źródła energii, co najmniej w zakresie:

– efektywności energetycznej,
– kontroli kosztów budowy i materiałów, oraz
– kosztów utrzymania budynku, z uwzględnieniem wytycznych dyrektyw ws. charakterystyki energetycznej budynków”

_________________________________________________________________________________________________________

Data dokumentu: 29.08.2014

Firma: Zmiana treści ogłoszenia o zamówieniu

Zmiany:

O ironio, tym razem dziwnym trafem znika wymóg, który pojawił się w poprzedniej „zmianie treści ogłoszenia o zamówieniu”, a mianowicie UWAGA w pkt.B.1.5.3 j.w. Trudno oprzeć się wrażeniu, że Zamawiający nie ma pomysłu jak i gdzie wpisać wymóg dot.  doświadczenia GW w pracy w oparciu o technologię BIM, a szkoda.

O dziwo w tej wersji zmian, pominięty został pkt. II.1.5) pierwotnego ogłoszenia, do którego w poprzedniej korekcie wpisano :

” Zamawiający wymaga, aby wykonawca zaprojektował budynek z zastosowaniem symulacji opartej na modelu BIM (Building Information Modelling) w standardzie IFC (Industry Foundation Classes) z uwzględnieniem wytycznych dyrektyw ws. charakterystyki energetycznej budynków. Z uwagi na fakt, iż budynek Muzeum ma być użytkowany przynajmniej przez jedno stulecie, a Zamawiający przywiązuje ogromną wagę do kosztów jego eksploatacji i utrzymywania go w stanie najwyższej użyteczności, wymaga się podczas projektowania zastosowania modelowania BIM w celu uzyskania:

– jak najniższych wskaźników zużycia energii;

– jak najniższych kosztów eksploatacji i konserwacji budynku i jego wyposażenia;

– jak najwyższego poziomu bezpieczeństwa użytkowania;

– radykalnego zminimalizowania wpływu budynku na środowisko i otaczającą go przyrodę.”

Brak tej zmiany pozwala mi wierzyć, że Zamawiającemu nadal zależy na pracy nad projektem wg najwyższych standardów, smutne jest jednak to, że miotając sie pomiędzy własnymi intencjami a zarzutami ze strony GW nie umie wypracować spójnej treści zamówienia, która pozwalała by wszystkim stronom znaleźć kompromis i dobre wyjście z sytuacji mając na uwadze dobro samej inwestycji.

Podsumowanie:

1. Inwestor miał dobre intencje ale niestety wpisując wymóg doświadczenia nie przygotował się wcześniej i dając upust swoim ambicjom naraził się na często słuszne i oparte na faktach protesty GW, z którymi miejscami naprawdę trudno się kłócić

2. Przerażające jest podejście GW do wykorzystywania nowych technologii (tu BIM-u) przy realizacji nowych inwestycji w sektorze publicznym. Argumenty w stylu „… nie jest wskazany w żadnych przepisach prawa  poza w/w dyrektywą…” utwierdzają mnie w przekonaniu, że tylko zmiany legislacyjne i zaangażowanie ze strony rządowej  (narzucenie z góry) pozwoli na rozwój technologii BIM w sektorze publicznym.

3. Warto walczyć o wykorzystywanie technologii BIM na potrzeby realizacji inwestycji publicznych – i tu brawo za odwagę dla Zamawiającego, nie mniej jednak róbmy to z głową. Drobnymi kroczkami, które bardziej zachęcą Generalnych Wykonawców (już i tak sceptycznych) a nie jeszcze bardziej ich zrażą.

4. Mogłam poświęcić czas na napisanie części pod tytułem „jak poprawnie formułować wymogi BIM” ale to już było na łamach naszego bloga…. Skromnie powiem, że na start wystarczyłyby wymogi  z Duńskiego rozporządzenia które przetłumaczyliśmy WIEKI TEMU na naszym blogu (z pominięciem klasyfikacji budowlanej której brak w Polsce!) Wymogi proste, łatwe i przejrzyste. Firm w Polsce które potrafią takie czary mary nie trzeba by było długo szukać 😉 

Katarzyna Orlińska-Dejer
BIMklaster

Przy współpracy: Katarzyna Knap – Miśniakiewicz
PracowniaIC