W dniach 6 i 7 listopada 2013 roku, na terenach Warszawskiego Centrum EXPO XXI odbyła się III Międzynarodowa Konferencja i Wystawa Zrównoważonego Rozwoju w Budownictwie Future4Build. W ramach tej konferencji, gdzie mówiono min o tym: jak zaplanować zdrowe środowisko miejskie, jaka jest wartość zrównoważonego budownictwa w kontekście kosztów, jak efektywnie zarządzać energią, czy zielone budynki są rentowne, jakie są bariery budownictwa energooszczędnego, jak wdrożyć dyrektywę efektywnościową, poruszono również problem technologii BIM. Odbyła się dyskusja panelowa, którą moderował Krzysztof Sołoducha, a uczestnikami byli Richard Laing – Profesor of Built Enviroment Visualisation, The Scott Sutherland School of Architecture and Built Environment, Iain Leyden, BSc FRICS Country Manager Poland – Turner & Townsend, Jarosław Szepietowski – Buro Happold, oraz autor tej relacji. Podczas krótkiej dyskusji paneliści mieli czas na zasygnalizowanie korzyści jakie niesie wdrożenie technologii BIM w aspekcie idei zrównoważonego rozwoju z perspektywy edukacji przyszłej kadry inżynierskiej oraz potencjalnych korzyści na etapie realizacji inwestycji budowlanych w oczach prelegentów z Wielkiej Brytanii, oraz w aspekcie wykorzystania narzędzi informatycznych w poszukiwaniu najlepszych rozwiązań konstrukcyjnych i instalacyjnych oraz barier jakie stoją przed nami w Polsce na drodze wdrożenia BIM nie tylko w obszarze Inwestora Prywatnego, ale przede wszystkim Publicznego. Niestety ramy konferencji nie dały możliwości na szeroką dyskusję a przede wszystkim wyciągnięcie wniosków z postawionych tez. Dlatego też chcielibyśmy poświęcić miejsce na blogu na rozwinięcie myśli uczestników panelu i uzyskania odpowiedzi na pytanie: czy narzucone poprzez dyrektywy unijne wymogi odnośnie obniżenia zapotrzebowania na energię budynków, obniżenie emisji CO2 oraz świadome wdrażanie idei zrównoważonego rozwoju w obszarze budownictwa daje szanse na szybsze wdrożenie technologii BIM w naszym kraju? Oczywiście tak postawione pytanie jest przewrotne. Przecież nie celem samym w sobie jest wdrożenie technologii, wykorzystanie nowinek a w efekcie poniesienie dużych nakładów. Jeden z naszych rozmówców słusznie podkreślił, że to właśnie jak najszybsze wdrażanie technologii BIM da w efekcie zmniejszenie zapotrzebowania na energię, redukcję emisji CO2. Przede wszystkim wdrożenie BIM daje nam szansę na świadome działanie w obszarze środowiska naturalnego, a tym samym możliwość realizacji idei zrównoważonego budownictwa.
Marek Dąbrowski – Buro Happold – associate director.
PM: Czy idea zrównoważonego budownictwa może być katalizatorem wdrożenia technologii BIM w Polsce?
MD: Największe kontrowersje wokół zrównoważenia dotyczą pytania ile to kosztuje. Inwestorzy wzbraniają się przed wydatkami, które nie mają realnej możliwości zwrotu. Najemcy i użytkownicy indywidualni też nie są przekonani. Możliwość przypisania parametru cenowego do każdego elementu projektu w modelu BIM pozwala na prowadzenie, równolegle z dyskusją projektową, analiz ekonomicznych.
PM: Czy może Pan podać jakieś przykłady z Pana rynków działania?
Pierwsze tego typu projekty mamy już za sobą. Wymieniając elementy projektu na inne (np. słupy stalowe na żelbetowe) w jednym z projektów, uzyskaliśmy natychmiastową informacje o konsekwencjach dla budżetu. Dzięki temu Inwestor świadomie mógł opowiedzieć się za jedną z opcji. To uproszczony przykład, ale np. dzięki modelom energetycznym możemy sprawdzić w kilka dni jakie zyski przyniesie zmiana parametrów szklenia w okresie 15 lat eksploatacji. Standardowo sprawdzamy już po kilka opcji lub różnicujemy szkło na różnych elewacjach.
PM: Jakie widzi Pan podstawowe zalety technologii BIM, której zastosowanie ma bezpośredni wpływ na realizowanie idei zrównoważonego budownictwa.
MD: Rozwiązania prawdziwie zrównoważone, to te, które sprawdzą się w długim okresie czasu. Oczekiwania rynku i legislacyjne rosną – niedługo rzetelna dyskusja o coraz bardziej złożonych zrównoważonych rozwiązaniach nie będzie możliwa bez informacji o kosztach kapitałowych i okresach zwrotu. Modele BIM będą ważnym narzędziem już na etapie podejmowania decyzji koncepcyjnych i szacowania budżetu. Co ważniejsze mogą służyć potem do monitorowania zmian, kontroli kosztów a nawet pomagać w zarządzaniu realizacją.
Richard Laing – Robert Gordon University Aberdeen – Professor of Built Environment Visualisation.
Po wysłuchaniu wielu dyskusji podczas wydarzenia Future4Build, oraz na podstawie doświadczeń z badań przeprowadzonych w branży budowlanej, jestem przekonany, że technologia BIM ma duży potencjał aby być katalizatorem wdrażania idei zrównoważonego budownictwa nie tylko w Polsce. Używanie technologii BIM wymaga szczegółowych informacji na temat rozwiązań konstrukcyjnych, zastosowanych instalacji, oraz technologii budowy w jak najwcześniejszym etapie projektowania i dzięki temu uzyskujemy możliwość wczesnego rozpatrywania aspektów cyklu życia budynku. Nowoczesne technologie informatyczne dają możliwość zespołowi projektantów uwzględnienie w fazie projektowej informacji o zapotrzebowaniu energii i innych zasobów.
Ponieważ modelowanie informacji o budynku jest zorientowane obiektowo, uzyskujemy możliwość wykonania wszelkich analiz energetycznych, a w efekcie projektanci mogą dobrać najbardziej właściwe rozwiązania technologiczne z punktu widzenia ekonomicznego jak i zasad zrównoważonego budownictwa. Oznacza to, że uwzględnienie zasad zrównoważonego rozwoju (zapotrzebowanie i wydatki na energię, oraz dobór właściwych materiałów) może być centralną częścią całego procesu projektowania w odróżnieniu do stanu obecnego, gdzie zajmujemy się tymi aspektami na końcu. W środowiskach akademickich staje się to kluczowym aspektem, w odpowiedzi na pytanie: jak uczyć o zrównoważonym budownictwie. Podstawą jest, przyswojenie podstawowej wiedzy o możliwościach technologii BIM wśród wszystkich branż projektowych w celu zwiększenia potencjału rozwoju zawodowego, oraz możliwości zatrudnienia.
Na naszej uczelni uruchamiamy nowy kurs: „Wizualizacja architektury i otoczenia” (w rozumieniu urbanistyki, środowiska) gdzie technologia BIM jest centralną częścią, sercem, powstających możliwości, w zakresie zrównoważonego projektowania, realizacji i zarządzania inwestycją budowlaną.
Na koniec warto podkreślić, że najważniejszą korzyścią stosowania technologii BIM jest skoncentrowanie wszystkich uczestników procesu projektowania i realizacji na jak najwcześniejszym etapie projektowania co gwarantuje wysoką wartość wszystkich informacji w modelu przyszłej inwestycji. Dzięki temu uzyskujemy możliwość wykorzystania tej wiedzy do realizacji idei zrównoważonego budownictwa ale przede wszystkim mamy szansę na zwiększenie efektów ekonomicznych poprzez lepsze zaplanowanie fazy realizacji, wykorzystanie analiz energetycznych a w efekcie tańsze użytkowanie budynku. Często potencjalni użytkownicy stosowania technologii BIM zadają sobie pytanie, czy BIM jest jedynie alternatywą CAD, bądź innych form wizualizacji architektonicznej? Jak widzimy, możliwości i potencjalnie uzyskane efekty sięgają daleko poza tę perspektywę. Jednak aby to osiągnąć, musimy zmienić praktyki pracy, zasady współpracy międzybranżowej, ale w efekcie uzyskamy znaczące i wymierne korzyści dla wszystkich.
Iain Leyden – Turner & Townsend Poland – Director
Technologia BIM, pierwotnie służyła do graficznej prezentacji danych o geometrii budynku w 3D. Dzisiaj model zawiera znacznie więcej informacji, między innymi o fazach i czasie oraz kosztach realizacji, wyniki analiz energetycznych, sposobie wznoszenia konstrukcji. Wykorzystanie technologii BIM w zrównoważonym projektowaniu, realizacji przynosi rzeczywiście wiele wymiernych korzyści. Uzyskujemy dzięki temu efektywne metody pracy, współpracę wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego, wizualizację projektu, umożliwiającą obniżenie kosztów i marnotrawstwa, oraz pozytywny wpływ na środowisku w całym cyklu życia inwestycji, od momentu zakupu i przygotowania działki aż po rozbiórkę.
Obecnie różne narzędzia informatyczne, służące analizie wpływu na środowisko, dają możliwość wielu scenariuszy kosztów całego cyklu życia inwestycji, zapotrzebowania i wydatkowania energii, wody, oświetlenia, na etapie powstawania wirtualnego modelu budynku. Ponadto, jeśli te narzędzia są zsynchronizowane z lokalnymi systemami certyfikacji budynków (BREEAM, DGNB, HQE, LEED i innymi) umożliwiają zwiększenie efektywności kontroli czynników środowiskowych wpływających na ogólną ocenę zielony aktywów. Eksperci ochrony środowiska są dzisiaj w stanie przetestować model BIM we wczesnych etapach projektowania, aby szybko dostrzec potencjalne oddziaływanie na otaczające środowisko. Ta wczesna identyfikacja aspektów, ocena i zrozumienie wpływu na różne czynniki środowiska, umożliwiają szybkie i efektywne łagodzenie negatywnych skutków, zastosowanie zrównoważonych rozwiązań oraz zmniejszenie kosztów całęgo procesu.
Wykorzystanie technologii BIM, zmniejsza wpływ złej, często niekompletnej informacji a tym samym redukuje koszty, roszczenia oraz usterki. Wczesne wykrywanie kolizji w konstrukcji budynku jak i przede wszystkim w zaprojektowanych instalacjach, redukuje ilość zmian na etapie realizacji zmniejszając tym samym marnotrawstwo. Informacje wygenerowane z modelu, czynią bardziej wiarygodną analizę potencjalnych kosztów realizacji, a tym samym ułatwiają fazę negocjacji warunków kontraktowych i cen usług podwykonawców. Zastosowanie BIM umożliwia również, lepsze zaplanowanie poszczególnych faz budowy oraz optymalizacje logistyki ludzi, materiałów i sprzętu. Praktycznie każdy aspekt realizacji prac może być podłączony do modelu.
W skali Europy, wdrażanie technologii BIM, jest obecnie postrzegane, jako znacząca siła umożliwiająca wzrost efektywności branży jak i poprawiająca konkurencyjność firm, ją stosujących. Rozpoczęcie prac nad jej implementacją w Polsce na pewno będzie krokiem do pozytywnej zmiany w branży budowlanej. Biorąc pod uwagę fakt, że „zielona certyfikacji budynków” nabiera coraz większego rozpędu, jest tylko kwestią czasu, kiedy prywatni i publiczni inwestorzy dostrzegą korzyści i zaczną wdrażać technologię BIM w swoich projektach.
W Turner & Townsend wierzymy w innowacje. Pierwsze nasze zastosowania technologii BIM były w sektorze przemysłowym, gdzie byliśmy zaangażowani w opracowanie kosztów bardzo złożonych projektów instalacji petrochemicznych i gazowych. Obecnie pracujemy nad kilkoma projektami, gdzie wykorzystywana jest technologia BIM. W Skt. Petersburgu jesteśmy zaangażowani w renowację dużego kompleksu budynków w centrum miasta. W Londynie współpracujemy z Francis Crick Institute, który buduje centrum badań biomedycznych, o powierzchni 87.000 m2 i wartości 540 mln funtów. W trakcie tej realizacji rozwijamy oprogramowanie ułatwiające pobieranie właściwych informacji o kosztach z modelu w fazie realizacji budowy.
Mgr inż. Piotr Miecznikowski
www.tcipm.pl
Zrównoważony rozwój w budownictwie to obecnie jedna z priorytetowych kwestii, nie tylko przez wzgląd na Unię Europejską do której Polska weszła przyjmując na siebie całe „dobrodziejstwo inwentarza” ale przede wszystkim przez wzgląd na efektywność i rentowność.
moze byc katalizatorem, ale tylko pod warunkiem, ze inwestorzy tego zazadaja.
poki co politycy olewaja, architekci biora na wstrzymanie a projektanci instalacji nie maja za wiele do powiedzenia. krew mnie zalewa, gdy slysze od architektow ‚charakterystyki energetyczne szczesliwie udaje nam sie dac w outsourcing’, a inwestorzy nie chca projektu zintegrowanego (ipd), bo to koszty. a to, ze ipd im moze zaoszczedzic 10-20% nakladow calej inwestycji, to juz tego nie ogarna, bo koszula blizsza cialu. wg mojego rozeznania potrzeba jednego pokolenia, zeby sie w glowach poustawialo…
dopóki ludzie nie przestaną patrzeć tylko na pieniądze i jak zaoszczędzić niewiele z tego wyjdzie.
no przeciez bim/ipd wlasnie polega na monitorowaniu target cost (kosztu docelowego) i w ogole likwidacji strat czasu i pieniedzy w procesach budowlanych. wlasnie chec inwestorow dla zaoszczedzenia bedzie glownym motorem bim.